Bigno Bignami ricorda Pezzini: «Bruno, te gh’è reŝòn! El dialèt el gh’à no da mör»

Lü el gh’èra no, cul fìsich, ma l’èra cume el füs lì. Quànd s’èri in dirèta feisbuch, ai témpi del còvid, l’èra cume se al me fianch gh’èra Bruno Pezzini, ànche se per la verità gh’èra apéna el so “disiunari de dialetologia”. E l’è stài una bèla esperiénsa, sèmper a chi témpi là, la culaburasiòn che gh’évum per la pàgina dal dialèt sül “Citadino”. L’artìcul sü la trìpa l’ò purtàd ànca in teàter, e l’à ciapàd fòrsa, l’à ciapàd saùr. Perché guardì che par fàcil, ma l’è pròpi no insì! Mi el dialèt la parli cun güst - quand sénti quaidün ch’al diš una paròla in dialèt me vòlti indré per veda chi l’è, un dì gh’ò fai la genüflesiòn a vün che là tiràd föra un’espresiòn bèlà culurìda föra dal circulìn in viale Pavia - ma per scrìvel son una gàba. E chi salteva föra Bruno: «Ti preòcupes no Bigno - el me diŝèva -. Ti mànda quel che’te vöri scrìve, pö ghe pénsi mi». E insì el feva.

Ò legiüd sul Citadino onlain giuedì de not - el giurnàl adès el se pöd lége bèle dòpu la mešanòt, i témpi ièn pròpi cambiàdi, gh’è pü da spetà la matìna dòpu che i dèrvu le edìcule - e venerdì m’à ciamàd la redasiòn per dim se vurèvi scrìv quaicòs per ricurdà el “maèster” Pezzini. Certo che sì! Bruno lèra un om ‘me pòchi. El gh’èva una cultüra d’la Madona, e ’l bèl l’è che te la fèva no peŝà. E quést, secùnd mi, l’èra pròpi el so valore agiunto. Bruno l’èra un om sèmper dispunìbil, el me iütèva cun le so curesiòn e ànca cun quài cunsìli, e gh’ò da digh gràsie!

Sì, perché se ve se ricurdì, mi in de la trasmisiòn del còvid me se preŝentèvi cùme el prufesùr de dialetologia! Ma prìma da fal, pudèvi no cumencià sénsa dumandaghe el permès a Bruno Pezzini. Gh’i da savè che el me prim incòntro cun lü l’è stai... sü la càrta: s’èri ne la librerìa del Sole chì a Lod - i èru i ani nuànta - e èvi vist la prìma edisiòn del disiunàri del dialèt, quela cun la cupertìna vèrda, l’èvi töi a setànta mila franch. Quand ghò vüd l’idéa de la dirèta nel locdaun - quatercenticinquànta sere, tüti i santi dì, ànca in màchina quand s’eri no a cà, una vòlta m’è capitàd da fàla sul Freciarusa e la me dòna la ma diŝèva: «Vùŝa no!», ma ‘me fèvi a parlà pian... - ben quànd gh’ò vüd l’idéa ò cercàd sübit Bruno, per dumandàghe se pudèvi numinà quàlche pruèrbi e dèto ludesan ch’èvi truàd nel so lìber, ghe n’è una pigna! Lü l’è stai cuntentìsim. Insì g’ho vüd el privilegio da scambià püsè d’una vòlta quàter paròle - rigurusament in dialèt - cun lü. E cun rispet parlando, la trasmisiòn püsè seguìda l’è stài quèla cun la paròla “cül”: tra un dèto e l’àlter Bruno el gh’à scrit quàter pàgine e gh’èra dudesmìla persùne a seguì la dirèta, una ròba mài vìsta per mi. E gràsie ànche a la librerìa de Michela Sfondrini la gent la pudüd urdinà el disiunàri de dialetologia e vün, me se ricordi, l’em spedìd ànche a Lùndra!

L’è pròpi na bèla ròba. Sì, perché Bruno el gh’èva reŝòn a dì che gh’è da impegnàs a fal mör no ‘sto dialèt! Perché lì gh’è le nostre radìš, ghe sém nüm. E per tànti l’è impurtànt, no ‘péna per una questiòn de cultüra pupulàr. Vò amò indré ai témpi del còvid: gh’èra el locdaun e sò no perché in bànca - mi laùri al spurtèl in bànca - vegnèva un sac de gént. So no se i vegnevu tüti a fà, ma se pudèva no andà föra de cà ma tüti i vegnevun in bànca. E la me dòna la me diŝeva: «Ma prova a farlo tu un appello alla gente, che è importante stare a casa per non ammalarsi. Spiegaglielo in dialetto!». Me végnud in ment quel che me diŝèva me pà, che l’èra stài ànca vìgil del fög. «Bigno, quand girèva la màchina cun su el megàfono, i diŝèvu: “St’è ‘ténti che a cinch ure ven sü Ada”; alura la gent la se dèva da fa par tirà sü el frìgo e sistemà la ròba che la gh’eva no da bagnàs. Quand l’à cuminciàd a girà la màchina de la prutesiòn civile a dì: “Attenzione, attenzione, alle cinque l’Adda esonderà”, la gent in cà la diŝèva: “se la fà Ada?”. E i èn andài tüti a möi». E ànca el sìndich e gli asesùri di témpi del còvid i me ciamèvun per dim da fa savè a la gent che gh’èra la pusibilità d’avegh la spéŝa a cà, o i nümeri de servìsi per le medeŝìne...

Bruno el me diŝèva: «Bigno, ti che te vè in gir, cèrca de tégnel viv el nost dialèt». Furse ghe sarés da truà el modu de purtàl ne le scòle, anche se magàri i fiulìn la impàrun ma pö i van a cà e ’l papà e la mama la pàrlun no. Quàŝi quàŝi gh’el diŝ al me amìŝ Filippo, sì, Filippo Caccamo, lü sì ch’el va in gir in tüta Italia e ’l cunùs ben el mund de la scòla.

Che ròba te dìŝi, Bruno, vegnarà föra una bèla idéa?