Chi omi furtünàdi cun tri paiši in dal cör

Gh’è di omi furtünàdi, parché i gàn no vün, ma tri paiši in dal cör e ‘l bèl l’è che ièn a una pedalàda da vün cun l’òltar. E ‘nsì quand i giru in biciclèta, in meš’ùra i pàsu indrèn da tüti tri, par nùn fa intorti a nisün. Adès va cünti tüta la marcevénica, parché magàri un quaidün che legg l’è anca un po’ curiùš.

Gh’è vün nasüd a Sena in dla “via di Mati” c’al ga vüd al piašè da cunùs “Testabèla”, “Maiu maiu” e “Omo”, “Tasòt”, “Maràn”, “Gioventù”, “Leri”, “al Pèp” e “Gabèto”, “Cilè” e i tri “Nanòn”, “al Treno”, “Baìn”, “al naš” e “’Ngelìno ad tuchìn”. Al stèva in dla cùrt da part a la cà ad suor Maria Poggi, in fàcia a la cà da don Antonio e padre Paolo Poggi. In un post pusè bèl al püdèva no nàs! Quand l’èra picinìn, so papà la purtèva in biciclèta a Uspedalét, al cinéma e in farmacìa. Al fèva la strada dla Madòna dal Funtanòn e al cinema l’èra a mità valòn dla ceša. L’èra setàd sul segiulìn tacàd al manubrio cui gambìn che balèva da chi e da dlà e un pedanìn l’è finìd in di ragi. Al sè mis adrè a cridà e so papà l’a giràd indrè e l’a purtàd dal cašìr ad Marèli. Giavardi l’èra un umòn che a ridént, cui so dù manòn pien ad cai e tüti bastaiàdi, la ciapàd la cavìgia e la tastèva, la caresèva, ma i màn i raspèvu tame la carta vedra! L’a vunšüd ben ben al pé, pö l’a bindàd. E a cal picinìn là ghè pasàd tüt, anca la vöia d’andà al cinema.

Da fiulìn andèva al cunfin a giügà ai indian. Al trèva in pè una cašòta cui frasch e i erbasòn, al purtèva indrén i frecc, i archi cl’èva fai cui legni e dü sgüròti tame quei sui giurnalìn di indiàn. Ghè da dì che l’a sempar giügàd cui banditìni e, sa sa no parchè, al fèva vens sempar i indiàn, ma quei cui pen in testa neh? No quei che gira adès cùl turbànt aranciòn. Gh’è da savè che al cunfìn e al Funtanòn ièn sùta Uspedalét, ma propi arent a Sena, e ai Ranìn ga parìva da es a cà. Cui Müi d’Uspedalét ogni estàd gh’èra la guèra. I Müi i rüèvu cui sasi e bastòn in man, i Ranìn ià spetèvu scùši sül rivòn in meš a la melga cui tirasàsi cargàdi e prùnti. Una volta a “Gegio Pirata” gh’è rüàd una sasàda c’la ga fai sanguanà al barbòs e al ga al segn amò anca incö! I Müi ièru püsè in tanti e al cap l’èra “Bebi”, un pisterlòn cal vušèva me un mat e al curìva davanti al grüp cun in man una pèrtega. Al fèva spavént a védal e i quatar o cinch Ranìn ièn scapàdi fin sü dla césa ad Santa Maria, starmìdi e cùl muràl sùta i sòcui.

Da fiulòt andèva al bar “a Bas” a giugà al bigliardìn, e a l’“Acli”, al bar dl’uratòri. Al torneo ad brisculòn l’èra al püsè giùn in finàl. Marcunét, un so sòciu dla banda, l’èra un campiòn cùi cart, ma in cla partìda là cui punti gh’èra avanti Tonino, e alùra lü la giugàd a posta par fal perd. Insì a la fin a vensùd al pusè giùn e ga parìva no vira. Ièru cunténti tüti quand Erminio Marcunét al g’a dai in man la cùpa da purtà a cà, tüti trane vün cl’èra scamùf. Al dubàs andèva in biciclèta al Gargatano, sül barcòn ad Gariòn al pasèva da là da Po par ciapà al sùl sül spiagiòn. I so amiši i fèvu al bagn, ma la sabia e l’acqua ièru no al so pan gnanca a l’Ancùna, par nun parlà dal Tumb, dùe i püsè grandi i ciapèvu pri pé e i sbatèvu indrén i picinìn.

A dašdot’ani l’a fai la patente e so papà, c’al gh’èva mai vüd nemén un gram moturìn, al ga töi la machìna: una “127” purtàda föra da la “Om” da Pevianìn, vün cl’a vendüd i machin dla “Fiat” a meš Sena. Al sabàt da sira cùn Paulìn “al crich”, Mariano “gioventù” e Giancarlo Codàsi al batèva Castiòn e Castelleòn. Rivàdi al solit baretìn, ièvu ciapàd la man da mandà šù dü bicerìn ad “Porto”, pö via in machina avanti e indré sul viàl a schersà cun chi trè o quàtar fiöl che “al crich” l’èva cunusüd al “Diedron”. A la fin, a un quaidün la gh’è andai no mal, parchè quàtar Ranìn iàn tacàd via i calsòn a Castelleòn: Paulòn, Pierangelo, Giancarlo e Mariano “panìsa”, e anca Paulìn l’a truàd la dona, ma a Castiòn.

Da giùn l’è finìd a Vori. Una sira l’è saltàd sü la “Sila” in piasàl Curvèt a Milàn e la curiéra l’èra piéna. Al sa guardèva intùrn par cercà da setàs šù, quand l’a vist una fiöla che la tignèva ucupàd al post da part da lé cun una pila ad cart. “È libero?” Le, cùl buchìn da rid, la spustàd sübat i so pagin e lü al s’è setàd arént. Al tignèva in scos la vališéta negra ad plastica che gh’èva regalàd Mario, un so amisòn guardamiés, e al s’è mis adrè a dagh un’ugiàda al giurnàl dal tìtul rùs c’al tignèva piegàd sùt bras: “Lotta continua”. Le la s’èra misa in scòs una fasìna ad pàgin stampàdi cùl ciclostile. Lü da tri ani al fèva al maestro in via Palmieri, ma al stüdièva amò a la “Catòlica” e in dal ved tüti chi föi là, credendo che l’èra anca le a l’università, gh’è gnüd föra da dumandà: “Sono dispense?” E le: “No, sono i fogli della catechesi”. Tüt d’un cùlp al s’è vist setàd a l’uratòri a Sena, quand al fèva dutrina a Guidone, a Luigi Rancati e cumpagnìa bèla.

Ben, l’è stai insì cl’an inviàda a parlà un po’ e… da lì è partìd tüta la bügàda. Incö ga par no vira, ma ièn bèle quarantatri ani che la cambiàd paròchia e l’è cuntént da es diventàd un “Cadnàs”!

DIZIONARIETTO

Via di Mati - Via Virgilio, antica Via Castellazzo dove tutti avevano una “scumàgna”

Tüta la marcevénica - Tutta la storia

Bügàda - Lavoro di lavaggio dei panni

Al cašìr ad Marèli - Capo stalla di cascina Senna di Sopra del signor Marelli

Ranìn, Müi e Cadnàsi - Rane, Muli e Catenacci, soprannomi degli abitanti di Senna, Ospedaletto e Orio Litta

Gegio Pirata e Bebi: soprannomi di Eugenio Zanoni e Pinuccio Monticelli

Dagh un’ugiàda - Dare un’occhiata

Scamùf - Deluso