Dante, turna! Ghè pü gna’ i Mundiai d’na volta

Staffetta orientale tra auto e calcio

Ma che Mundiai i’èn? Vün, quel d’Formula Uno, che’l finìs a nuember (quel d’l’an pasàd adiritüra quasi a Nadàl), e l’alter, quel d’balòn, che invece ‘l cumincia in nuember. Per dila ‘n alter modo: ghè pü gna’ i Mundiai d’na volta. Càmbia tüt, anca i tempi, e non apena a livèl atmusferic, cun estadi semper püsè calde e ‘nverni ch’i fan fadìga a rivà. Duma ‘na roba la rèsta semper stéss: a cumandà i’èn i danè. Ansi, i’èn semper stai i danè, almen da quand i’han inventadi, cume diš mè nonu.

Il dialetto sul "Cittadino": Ghè pü gna’ i Mundiai d’na volta. Video di Matteo Talpo

Insì duminica ‘l Mundial de Formula Uno l’è finìd adAbu Dhabi e quel d’balòn l’è inisiàd en Qatar («No nonu, l’è no ‘l catàr che fa vegn la tuss, l’è un Paes arèb a renta d’gli Emirati Arabi Ünidi; ma lassém perd, sem no chi a parlà de geugrafia»). Dü nasiòn sépe ma sépe d’danè; tanti a sè, apunto, da fà slungà le curse e fà ritardà le partide. Ma specialmént da fà taš tüti quei ch’i’èn bon duma d’riempìs la buca cun bèle parole. E quésti i’èn tanti asè, forse amò püsè di danè chi giru in chi part là. Perché in tempi cume i nosti, due giüstament i diritti i’èn ‘na roba impurtant, làsa un po’ ‘n sauràs ‘n buca ved e sent che gnisùn giugadù diš nient de frunt a fati che da nüm i faresu vusà per l’indignasiòn: cume i tanti morti ch’i ghèn stai per cüstruì i stadi növi o la questiòn che là i san gnan ch’roba i’èn le noste libertà, per fa ‘n esempi. Andà ben Dante, ch’el ghèva la tésta düra ma l’èra vün seri, i avarés trai ‘nsema a’ ipocriti; al bar, nüm disem che quei lì, sì, quei ch’i fan finta d’nient, dai capuciòn dla Fifa in giù, invece i g’han la facia cume el …. Insuma, se sem capìdi, no?!

Pensém a lo sport và, l’è mèi. N’la Formula Uno l’ha vinciùd amò Verstappen, ansi l’ha duminàd. Perché se ‘n an fa s’l’erà vista fin a l’ültim gir dl’ültima cursa cun Hamilton (propri ad Abu Dhabi eh sì, quasi a Nadàl), st’an l’è diventàd campion del mund cun tant ma tant anticip. Gh’è stai no storia. E dì che a l’inìsi dla stagiòn parèva che la püse ‘n furma l’èr la Feràri. Leclerc l’èva vinciud dü gare dle prime tri e l’èra rivàd a 60 punti d’vantàg sü l’ulandés. Pecàd ch’el campiunàd gh’n’èva vintidü de curse e che la rusa d’Maranél cul pasà del temp l’ha fai cume el gamber, che’l va ‘ndré.

La roba pegiùr però l’è no stai tant ch’la machina l’è diventada meno forta d’la Red Bull, ma che ogni tant parèva che quei d’la Feràri i’erun miga trop svegli, o almén miga trop fürbi. A Leclerc ‘n’han cumbinàde püse d’Bertold e ‘l por fiöl l’ha pers tüt l’entüsiasm ch’el ghèva. Vurarési veda violtri es primi a Montecarlo e a Silverstone, per di’ dü mumenti, e finì quarti tüte e dü le volte. Va be’, disarì, l’è pagàd ben, l’è ‘l so mesté ‘nsuma; va ben, però l’è semper ‘na persuna, l’è no fai d’fèr o preda, vegn da rispund. Sarà ‘n caso, ma propri in chi dì chi Binotto, ch’el gestìs le cürse, l’è stai mis ‘n dübi per l’an pròsim. Al padron dla melunèra ‘nsuma, Elkann, ‘l neüd d’l’aucàd Agnelli, qualcos turna no, anca s’la Ferari l’ha smentìd le vuš. Tuca spetà mars, quand le ruse i pruaràn amò a vins ‘l Mundial piloti, ch’el scapa dal dümilasèt cun Raikkonen. I saràn pasadi sèdeš an.

Puta caso, quanti n’è pasadì dl’ültima volta ch’em vinciùd quei del balòn. L’èra ‘l dümilases, l’èra Berlino, l’èra ‘l rigùr de Grosso: i’èrun tante robe. Ai Mundiai ghe n’dem pü dal dümilaquatordes e anca ch’la volta chi sarà ‘na roba strana. Inütil fa finta d’nient: perché la sém tüti che sensa l’Italia e sensa la tensiòn prima d’le partide, per nüm sarà ‘na roba diversa; cume ‘na raspadüra tüta seca, cume ‘n risòt trop avanti o cume l’pan sensa sal (so che t’s’èri d’Firense Dante, ma ciapetlà no per piasè). E pensà che bastèva un rigùr di dü che Jorginho l’ha canàd cuntra la Svìsera e serém miga chi a parlà d’balon italian da rifà; se saresém gnan ricurdadi d’la fadiga ch’èvem fai per qualificàs. E dopu magari chisà, saltèva föra ‘n’altra surpresa ‘me agli Europei d’l’an pasàd. Perché cuntémesla giüsta: l’è no che ‘n Qatar gh’è ‘sti gran squadròn.

Neymar e Messi i’èn a l’ültim culp e tra i so cumpagni gh’è no gent cume Zico, Maradona, Roberto Carlos, Passarella o Ronaldo, s’intend quel ver, el brasiliàn. E anca l’alter de Ronaldo, CR7, ‘l guarda urmai vers ovest, d’un se cùcia ‘l sul. La Germania la diš poc e la Spagna, urmai sensa stèle dopu la generasiòn d’fenomeni ch’i han vinciüd tüt, l’è giuna e la par duma tiki-taca; che quand t’la fè sensa Xavi, Iniesta e cümpagnia, e specialment quand tel guardi ‘n televisiòn, per poc el fa no ‘ndurmentà. Lukaku l’è rut, Halland, la “béstia” del City, l’è nurvegés e quindi l’è a ca’ e anca Mané, quel del Bayern e del Senegal, l’è s’cinch. Cume Benzema, Kanté e Pogba n’la Francia, che però cun i vari Griezmann e Mbappè la par la püsè quadrada.

E anca se i’han mis l’aria cundisiunàda ni stadi (sì, a la fàcia d’risparmià l’energia per la crisi e per ‘l ben d’la Tèra: Dante, d’un sèt? Turna, turna!) se giöga stés al cald, quindi pü das che saltarà föra ‘na qual surpresa. Magari vinciarà per la prima volta ‘na qual africana, nel prim Mundial de semper, el nümer vintidü d’la storia, tra le düne d’sabia. Prima de quel tra la düne d’la Lüna che, sti tranquii, un dì i faràn. Ma preocupémes no, tant nüm ghe sarem pü. E ‘nsema a Dante, guardarém šu e gh’nà disarém tante.

© RIPRODUZIONE RISERVATA