Fa cold, è vira... Ma anca un quai an indrè...

«Ma taŝ lì donca, sa vòt savè ‘gnurantòn? Sèt no ch’la diŝu i scienŝiadi?». Un qual temp fa sèri ‘dre a turnà a ca’ quan, nel parchét viŝin a ‘due sto, ho sentìd dü ch’i parlèvu tüti strafümenti. O mèi, l’era vün dei dü quèl scalmanàd, l’alter se limitèva a vardal ‘me se varda a un mat. Quel püsè nervuŝ el gh’èva ‘na müda da prufesur, da vün impurtant ‘nsuma; el druèva parulòn e el fèva el savlòn, ‘me vün che se dà un gran da-sü. A l’alter invece te gh’avarési dai no dü franch: tüt spetenàd, maiéta e calsunìn végi bacüchi e tüti liŝi, un para da savàte scalcagnente ai pe e un can burbòn me amiŝ. La discussion l’èra sul temp, ‘me va de moda adés. E son sincér, l’èra insì apasiunada che me son setàd sü ‘na panchina lì a renta per naŝüsà, anca se fèvi finta de gnent.

El sapientòn el sustenèva che ‘l temp l’è pü quel d’un temp per culpa de l’om, ansi n’èra propi sicür; l’alter, el bùrtul, el gh’èva invece un qual dübi. L’elegantòn l’èra rus invernighént: «Ma ti sa vòt savè - ghe vusèva -, che te sè gnisun e te sè niente? Védet no en television e légiet no sui giurnai ‘sa diŝu i scienŝiadi? I èn tüti d’acordi che la culpa l’è duma nosta per le purcade che trem p’r ari». Sensa perd la pasiensa, el bamba gh’a fai: «Sarà vira, calarés, p’rò anca un mücc de ani fa fèva püsè cald de adés, e l’om el gh’èra gnamò. Sicume la diŝ la scienŝa l’è no un mutiu per smurfà ‘l cervèl e ragiunàgh no un pitìn cun la nosta, de süca. Vöri di’ che l’è bèle sücès, che quel che diŝèva la scienŝa dopu l’è stai propi la scienŝa a smentìl: tant de spés che tucarés sta chi tri ure per cuntànu le volte».

«Ma tas, adés ho capìd ti chi t’sè - gh’a di’ el pumpàd -, t’sé vün de quei che lég ‘duma le pirlade su internet: bèla roba. Füdés per mi, sarès da sarà sü duman matina. Lì tüti diŝu la sua ‘me al bar, i omi de sciensa invece i scrivu libri e articui. Te darò del negassiunista, alter che». «Tel là un olter - la replica del savatòn cul can -, ch’la parola chi duarés es druada cun rispèt ‘duma per quel ch’i an fai i tudeschi utantani fa, ma lassém perd. Donca se püdarés pü met en dübi la scienŝa, quan la scienŝa se funda propri sul dübi; sensa ‘l dübi sarésem amò a la Tèra fèrma en mès a l’ünivèrs cul sul che ghe birla ‘nturn. De chél pass chi l’èra negassiunista anca Galileo, che infati l’è stai tratàd miga trop bén, disém; o Einstein, ch’l’ha dai tort a Newton su cume funsiùna el temp, ma quel d’i urloci».

El prufesuròn l’èra rimast un po’ insì, schisc e scamuf, quan l’ha sbutàd: «Sa, ve no chi a fa el cagadübi, ve no chi a incantà i bis. Mi rèsti d’la mè upinion né, va a cuntàgla sü a qualdun olter». «Va bén, ràbiet miga per l’amur, diŝi duma che de robe sicüre a chel mund chi ghe n’è miga trope, forse gnan vüna, perché quel che l’è sicür incò, dumàn la sarà pü: l’è semper sücès, pénsegh un atimìn. E pö l’èra no Socrate, miga el prim marter, a di’ “So de savè no”?».

Pian pian, lü el so can i èn andài. El savèla anca, ma cun la süca un po’ püsè gròva e un po’ püsè cucia. E mi, cunten d’avè fai un po’ el petégul, ho imparàd una volta püsè che le aparénse spes i èn canàde e che smurfà el cervèl l’è propi ‘na roba bruta.

DIZIONARIETTO

donca: dunque

strafümenti: accalorati

vardal : guardarlo

müda: vestito completo elegante

savlòn: sapientone

naŝüsà: annusare l’aria, curiosare

duma: appena

trem p’r ari: tiriamo per aria

urloci: orologi

gròva : pesante

smurfà: spegnere

canàde : cannate, sbagliate