I fiöi tàme cagnulìn ŝligàdi e le panigaröle: è ‘rivàd l’estàd
LA VIDEOLETTURA DELL’ARTICOLO

Ciàu a tüti. Son stàda al compiùter per scrìu l’artìcul in dialèt per giügn e gh’ò davànti un föi biànch. So pròpi no da che part inviàla. Ghe pénsi un po’, pö me végn un’idéa, ve dò una nutìsia straurdinària ch’ò apéna legiüd: l’estàd st’an la cuminciarà sàbot vintün giügn cul solstizio d’estàd, preciŝamént a l’ùra italiàna 4:42 d’la matìna. In chèl mumént lì el sul el ‘rivarà al pùnto püsè in alt nel cél d’l’emisféro boreàle e pròpi in chèl mumént lì ghe sarà l’inìsi astronòmich d’l’estàd. E l’estàd finirà lundì vintidü setémbor. Ve végn no la pel rìssa a cla nutìsia chi? Tàme avarésom pudüd vìu sénsa savè tüti chi particulàri chi?

Schèrsi a part, me son acòrta ch’è ‘rivàd l’estàd prìma de tüt perché è finìd le scòle e i sculàri i èn tàme cagnulìn ŝligàdi d’ la cadéna. È cuminciàd le vacànse e cun le vacànse i grèst; lì i gh’àn no còmpiti e lesiòn; i pödun giügà, cur e vuŝà a bras.

Me végn un po’de nustalgìa per quànd ànca i me neùdi i èrun sculàri e i me riempìvun la cà cùi so giöghi. Quànte merénde e quànte ridàde! I facìn mustulénti e barbiŝénti de Nutella che tùdèvi a vagòn.

Ades, cinq i laùrun e dü i van a l’università: le vacànse i èn sparpaiàde tra férie e eŝàmi.

Me stìmi a védi omi e dòne, p’rò l’è pü la stésa ròba. Al post di còmpiti gh’è prublémi da gràndi; me spégi ni so òci e vurarési védi sémpor ridénti, ma...

Ànca el sul ŝburiént l’è un segnàl d’l’estàd. Sénti tànti persùn ch’i patìsun el cald e che i se laméntun perché i èn südàdi. Gént, spetè a lamentàu perché l’estàd l’è lùnga e gh’ém amò da supurtànu de scalmàne.

Intànt che scrìvi gh’è un mèrlu che sifùla a bras in giardìn; sénsa avè stüdiàd müŝica l’è intunàd ‘me un sopràno e l’è un piaŝè séntol, pecàd che pödi no fàvol sént.

Pödi p’rò fàù imaginà un spetàcul ch’ò vist quànd sèrom in férie nel 1975 (cinquant’ani fa a Santa Maria de Bobbio) e che gh’ò amò davànti ai òci e nel cör tàme un film che m’à emusiunàd e che süta a emusiunàm quànd ghe pénsi.

Ò scrit ‘na puéŝìa.

***
GH’È STÀI ‘NA VÒLTA

Vegnè cun mi: / l’è ‘na càlda sìra d’estàd / in un paesìn de campàgna; /l’ària l’è fèrma /

la tégn el buf. /

Sarè sü i òci: / d’un bot / quaidün à smursàd i lüŝ / d’le ca e d’le cuntràde, / tüt l’è négor./

Sentì un sghirlòn n’la vìta? / Sìu prùnti? / Dervì i òci: / el mund el se möu / stèle e panigaröle / i giögun inséma, / i tùcun el cél e la tèra, / splendénti / al rìtmo d’un cör. /

La tésta la gìra, / brìli ànca mi / respìri la not incantàda. //

***

El spetàcul l’è düràd ‘na meŝuréta. Pecàd che pö el guàst l’è stài giüstàd e la lüŝ l’è turnàda in tüt el paìŝ: l’incànto l’è ŝvanìd.

Adès sàri i òci; insì, a òci saràdi, védi amò tüt brilà e girà. Vurarési pü dersedàm.

Ciàu!

DIZIONARIETTO

Vuŝà a bras: urlare a squarciagola

Barbiŝénti: baffuti

La pèl rìssa: la pelle d’oca

Me spégi: mi specchio

Mustulénti: con la faccia sporca

Sburiént: bollente

Scalmàne: vampate

Sifùla: fischia

Ŝligàdi: slegati

So no tàme inviàla: non so come iniziare

Sghirlòn: brivido

Panigaröle: lucciole

Tégn el buf: tenere il respiro

Tùdèvi: compravo