Sant’Agnese e don Bosco, càlibri da nuànta: sànti d’la giuentü

Sém nel 2024, in genàr, méŝ di sànti, càlibri da nuànta. Tachém cun “i mercànti d’la nöu”: san Màuor, el quìndos, èl végn festegiàd ànca cun la véndita de filsòn; sant’Antòni abate, el dersèt, celebràd cun la benedisiòn di bésti e falò; san Basàn, el deŝnöu, celebràd a Lod e in tüta la diòceŝi cun ‘na Mésa solènne, in piàsa végn ufèrt el vin brulé e la büŝéca.

In ch’la pàgina chi vöri ricurdà in particulàr düϋ sànti ligàdi a la giuentü: sant’Agnese (21 genàr), patròna d’la giuentü feminìle e san Giovanni Bosco (31 genàr), patròno d’la giuentü maschìle.

Sant’Agnese ( el num vör dì “casta”) l’èra ‘na fiuletìna nòbile romàna, nasüda nel 291 dòpu Cristo e martiriŝàda nel 304, a trédos àni. L’à sübid un martìri dùpi: prìma la fù cundanàda al rògo, ma i so cavéi l’àn prutèta e el fögh l’à brüŝàda no; pöӧ l’è stài ŝgusàda tàme un agnelìn cun un culp de spàda a la gùla. Per quèst l’è sèmpor rafigüràda cun un agnèl in scoss.

Per tradisiòn ògni an végn ufèrt al Papa la làna biànca de düϋ agnelìn e cun cla làna chi l’è cunfesiunàd el “pallio”, un paramént che végn purtàd süi spal dal Papa, sìmbul del pastùr.

Quànd mi sèri ‘na fiöla sant’Agnese la se festegèva cun devusiòn, preparàda da le suòre Cabriniàne ‘ndue ‘ndèvom a fà dutrìna. Me ricòrdi che quànd ‘ndèvi cun le me amìŝe a la “sìra de sant’Agnese” se sentìvom grànde, ànca perché i èrun le prìme vòlte che ‘ndèvom föra de sìra. Che frég in céŝa d’le suòre!

I màs-ci i festegèvun san Giovanni Bosco, don Bosco, cun ardùr. La cansòn “Don Bosco, ritorna tra i giovani ancor / ti chiaman frementi di gioia e d’amor...” la vegnèva cantàda cun pasiòn dài tanti giùni che alùra frequentèva l’uratòri, praticamént tüt Caŝàl.

San Giovanni Bosco l’è nasüd nel 1815 e l’è mort nel 1888 a Turìn. L’à fundàd le cungregasiòn di Salesiani e d’le Figlie di Maria Ausiliatrice.

L’à dedicàd la so vìta ai giùni; l’à scrit tànti lìbri per edücài; l’à favurìd la creasiòn de uratòri, scòle, seminàri. El so metodo educatìvo “il sistéma preventìvo” l’è baŝàd sü tri pilàstri: ragione, religione, amorevolezza. Èl mutìu l’è quèl de furmà bràvi cristiàni e citadìni unèsti. El so motto per sémpor l’è stài “Dammi le anime, prenditi tutto il resto”.

Papa Giovanni Paolo II l’à definìd “Padre e maestro della gioventù”.

El me om e i so amìŝi quànd i s’encùntrun i ricòrdun sémpor cun piaŝè e alegrìa i muménti a l’uratòri suta l’àla de don Bosco e di préti ch’ i a ‘cumpagnèvun. Celentano el cànta cun nustalgìa: “...Par quànd sèri a l’uratòri / cun tant sul / tànti àni fa. / Adès me stüfi püssè de alùra / gnànca un prét per ciciarà...”.

Èco che ‘riva la predica d’la nòna, diŝ i me neùdi. T’la chi: i témpi i èn cambiàdi, i giùni i gh’àn àltri mudèi, p’rò stì aténti ai “catìvi maèstri”. Son sicüra che i vòsti santi prutetùri i ve mularàn mài. I èn lì per viàltri. ‘Scultèi, almén quàlche vòlta.

DIZIONARIETTO

büŝéca: trippa, parte dello stomaco di manzo

dersèt: diciassette

deŝnöu: diciannove

filsòn: castagne secche raccolte in lunghe collane

gnànca: neanche

i ve mularàn mài: non vi lasceranno mai

pallio: paramento di lana bianca che viene portato sulle spalle dal Papa

quìndos: quindici

sgusàda: sgozzata

tachém: cominciamo

t’la chi: eccola

vin brulè: vino bollito con spezie